ارزیابی زیستگاه دارکوب سیاه در پارک ملی گلستان

دارکوب سیاه یکی از گونه¬های مهم پرندگان و به¬عنوان گونه چتر در پارک¬ملی گلستان محسوب می¬شود. در این پژوهش مطلوبیت زیستگاه دارکوب سیاه (dryocopus martius) در دو دوره زمانی متفاوت (فصول تولیدمثلی و غیر تولیدمثلی) و نیز برای کل دوره سالانه در پارک ملی گلستان مورد بررسی قرار گرفت. مشخصه¬های زیستگاهی تیپ پوشش جنگلی و ویژگی¬های ساختاری پوشش گیاهی به¬همراه داده-های حضور و عدم حضور پرنده در هریک از 112 پلات نمونه¬برداری به شعاع 25 متر ثبت گردید. مدل درخت طبقه¬بندی برای شناسایی رابطه میان حضور این دارکوب و متغیرهای زیستگاهی در هر دو فصل غیر تولیدمثلی و تولیدمثلی استفاده شد. نتایج نشان دادند که در طول دوره تولیدمثلی توانایی دسترسی به درختان بالغ زنده و درختان مرده افتاده،، قلمروی تولیدمثلی را مشخص می¬کند. در خارج از فصل تولیدمثلی انتخاب مکان بر اساس حضور درختان زنده با قطر برابر سینه بین 50-100 سانتی¬متر و ارتفاع درختان مرده سرپا بود. در مجموع، طی دوره سالانه، مکان¬هایی با تاج¬پوشش انبوه حضور این دارکوب را تحت تاثیر قرار داد (پوشش درختی> 64 %) و در مکان¬های بازتر (< 64 %)، عمق لاشبرگ> 5/4 سانتی¬متر، دومین و مهم¬ترین پیش¬بینی کننده حضور پرنده بود. بر اساس نتایج به¬دست آمده، در پارک¬ ملی گلستان این پرنده زیستگاه¬های جنگلی با پوشش¬گیاهی کهن¬سال همراه با درختان قطور و مرتفع که عمدتا دربرگیرنده گونه بلوط است را ترجیح می¬دهد اما در سایر مطالعات صورت گرفته در مناطق مختلف ایران و جهان تمایل این گونه به درختان راش نیز اثبات شده است. بنابراین، با توجه به وابستگی گونه¬هایی نظیر دارکوب سیاه به زیستگاه¬های جنگلی دست¬نخورده و کهن¬سال، پیشنهاد می¬گردد تا اگر الویت در توسعه محدوده پراکنش دارکوب است، حذف درختان خشکه¬دار و یا قطع درختان بزرگ به حداقل ممکن کاهش یابد.